Opis atrakcji

Dzwony, fajki, eksponaty związane z dawnym Przemyślem i interesujące wystawy. To oferta Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, którego główny budynek tylko z wyglądu przypomina twierdzę. To miejsce stworzone dla turystów, jak i mieszkańców zainteresowanych przeszłością miasta.

Fortalicja w centrum miasta

Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej znajduje się w centrum miasta przy Placu Berka Joselewicza. Budynek powstał dzięki Funduszom Unijnym, został oddany do użytku w 2008 roku. Jego nowoczesna, intrygująca bryła nawiązuje do lokalnej architektury fortecznej i zdecydowanie zachęca, by zajrzeć do środka.

Muzeum posiada bogate zbiory z dziedziny archeologii, etnografii, historii, sztuki i rzemiosła, łącznie około 80 tysięcy eksponatów. Nowocześnie zaaranżowane wystawy stałe prezentują najcenniejsze i najciekawsze zabytki muzealnej kolekcji, związane z historią i sztuką Ziemi Przemyskiej. To m.in. „Panorama pradziejów i wczesnego średniowiecza regionu przemyskiego”, „Opowieść o Żydach przemyskich”, „Twierdza Przemyśl” czy „Rozstrzelane miasto. Przemyśl w czasie II wojny światowej”. W sumie Muzeum przygotowało osiem wystaw stałych i wciąż pojawiają się kolejne ekspozycje czasowe.

W budynku głównym znalazło się także miejsce na bogate zbiory biblioteczne. Jest przestrzeń do organizowania konferencji, warsztatów i lekcji muzealnych.

Fajki i dzwony

Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej ma jeszcze dwa Oddziały. Pierwszym z nich jest Muzeum Dzwonów i Fajek. Nic dziwnego, fajkarstwo i ludwisarstwo to gałęzie rzemiosł od ponad stu lat związane z Przemyślem. Od lat działa tu m.in. sławna wytwórnia dzwonów rodziny Felczyńskich.

Muzeum mieści się w późnobarokowej wieży wybudowanej w latach 1775- 1777. Jej położenie w centrum przemyskiej starówki sprawia, że łatwo tu trafić. Na siedmiu kondygnacjach, wysokiej na 38 metrów wieży, znajduje się ekspozycja dzwonów i fajek, jedyna tego typu w Polsce. W oryginalnym wnętrzu dawnej dzwonnicy, poprzez wykorzystanie jej naturalnych atutów osiągnięto klimat autentyczności i muzealności równocześnie. Wystawa ludwisarska zajmuje kondygnację dolną i dwie górne. Na specjalnych konstrukcjach rozwieszono dzwony kościelne, okrętowe, różnego typu małe dzwonki oraz jarzma (ruchomy element zawieszenia dzwonu) i serca dzwonów – te mieszczą się w gablotach i na postumentach. Zwiedzający ma wrażenie, że trafił do bajkowego świata.

Kolejne trzy pietra przeznaczono na wystawę fajek. Eksponaty zachwycają kształtami, kolorami i swoją historią. Wystawa prezentuje m.in. egzemplarze historyczne, „walatówki” wykonane przez legendarnego już przemyskiego fajkarza Ludwika Walata oraz fajki z fortów Twierdzy Przemyśl. Interesujące są m.in. fajki porcelanowe, dekorowane motywami myśliwskimi i portretami pięknych kobiet. Osobną kondygnację poświecono wyrobom współczesnych fajkarzy przemyskich. Przemyśl jest bowiem jedynym ośrodkiem wytwórstwa fajek profesjonalnych w Polsce. Często turyści zainteresowani są nie tylko fajkami, ale też procesem technologicznym ich wyrobu. Na ekspozycji znalazł się więc przykładowy warsztat fajkarski, ze starymi sprzętami i narzędziami.

Na szczycie wieży mieści się taras widokowy, z którego rozpościera się wspaniały widok na jedno z najstarszych i najpiękniejszych miast Polski. Ze względu na ograniczenia architektoniczne Muzeum nie jest dostosowane do potrzeb osób z dysfunkcją ruchu.

Historia lokalna w starych kamienicach

Kolejnym Oddziałem jest Muzeum Historii Miasta Przemyśla. Od 2005 roku mieści się w XVI-wiecznej kamienicy przy Rynku pod numerem 9, we wschodniej pierzei. W budynku odtworzono zabytkowe podcienia i odkopano szesnastowieczne piwnice. W tak zwanej wielkiej izbie zrekonstruowany został wczesnobarokowy piec ze zdobionych kafli. Galeria herbu prezentowana wzdłuż schodów, pomiędzy piętrami przypomina o tysiącletniej historii miasta.

Na pierwszym piętrze urządzono ekspozycję wnętrz mieszczańskich z dziewiętnastego i początku dwudziestego wieku. Klimatyczny salon, bogato wyposażona kuchnia czy gabinet pana domu wprost kuszą, by przysiąc na chwilę i poczuć klimat dawnego Przemyśla. Perełką jest atelier najsłynniejszego przemyskiego fotografa Bernarda Hennera. Zobaczyć tu można stare aparatury, urządzenia do wywoływania zdjęć i wiele innych eksponatów niezbędnych w pracy mistrza fotografii.

Na drugim piętrze znajduje się ekspozycja poświęcona twórczości przemyskiego artysty malarza Mariana Strońskiego. Na klatce schodowej prezentowane są unikatowe zdjęcia ukazujące miasto w latach 60. i 70. XX wieku.

Historia Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej sięga 1909 roku, kiedy w ramach struktury organizacyjnej Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu utworzono muzeum. Uroczysta inauguracja działalności placówki miała miejsce w 1910 roku. Podstawą zbiorów Muzeum była prywatna kolekcja braci Kazimierza i Tadeusza Osińskich. W 1921 roku placówka otrzymała nazwę Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej. Podczas II wojny światowej straciła sporo zbiorów, po wojnie kolekcja była odbudowywana i uzupełniana. Dziś liczy w sumie około 200 tys. eksponatów.