Opis atrakcji

Wciąż działające kiwony, szyby naftowe, stara nieczynna kuźnia oraz budynek, w którym pracował Ignacy Łukasiewicz. Wszystko to zobaczyć, a nawet dotknąć można spacerując po skansenie w Bóbrce w powiecie krośnieńskim. Unosi się tu zapach ropy naftowej, która wciąż jeszcze bulgocze w kopankach.

Bóbrka – kolebka przemysłu naftowego

Kopalnia w Bóbrce to miejsce niezwykłe, gdzie skansenowskie urządzenia sąsiadują z nowoczesnymi salami muzealnymi. Na zwiedzenie tego miejsca zdecydowanie warto zaplanować kilka godzin, ponieważ skansen zajmuje obszar 20 ha. Perełkami są m.in. dziewiętnastowieczne kopanki, czyli szyby naftowe. Obie zostały wykonane ręcznie. Franek ok. 1860, a Janina w 1878 r. Ten pierwszy szyb ma 20 m. głębokości, a drugi ręcznie kopany był do 95 m, potem został pogłębiony, dowiercony do 156 m. Janina do dziś jest eksploatowana. W centrum muzeum znajduje się obelisk ufundowany w 1872 roku przez Ignacego Łukasiewicza.

Budynki, urządzenia, szyby naftowe, kiwony (pompy służące do pompowania ropy naftowej) są rozmieszczone w różnych miejscach skansenu, często malowniczo posadowione w cieniu drzew i pośród łąk. Do każdego zabytku prowadzą ścieżki lub alejki spacerowe, każdy z nich jest też opatrzony tabliczką ze szczegółowymi informacjami. Wizyta w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce to ekstra przygoda dla małych i dużych turystów. Nawet ci, którym technika wydaje się zupełnie niezrozumiała – zapewniam – nie będą się tu nudzić.

Ignacy Łukasiewicz

Bezsprzecznie bohaterem tego miejsca jest urodzony w 1822 roku we wsi Zaduszniki koło Padwi Narodowej (obecnie powiat mielecki) Jan Boży Józef Ignacy Łukasiewicz. Ten farmaceuta jest uznawany za jednego z ojców przemysłu naftowego. W latach 1852-1853 wspólnie z Janem Zehem prowadził na zapleczu apteki we Lwowie badania nad ropą naftową.
Po oczyszczeniu tego płynu uzyskał naftę świetlną. 31 lipca 1853 w szpitalu na lwowskim Łyczakowie zapłonęły po raz pierwszy lampy naftowe. Ten moment uważa się za datę powstania polskiego przemysłu naftowego.

W 1854 r. Ignacy Łukasiewicz, Tytus Trzecieski oraz Karol Klobassa-Zrencki – właściciel wsi Bóbrka, założyli pierwszą w świecie spółkę naftową wydobywająca ropę. W ten sposób powstała jedna z najstarszych w świecie kopalń, kolebka polskiego przemysłu naftowego. Muzeum powstało w 1961 r., w miejscu czynnej do dziś kopalni. Zwiedzając to miejsce nie można pominąć Budynku Administracyjnego kopalni tzw. Dom Łukasiewicza z 1865 roku. Wtedy pracował w nim jako dyrektor kopalni. Dziś mieści się tu ekspozycja apteczna, kolekcja lamp naftowych, fotografii oraz ekspozycja geologiczna. Prezentowane są też słuchowiska poświęcone historii odkrycia nafty i założenia kopalni ropy naftowej w Bóbrce.

Multimedia w skansenie

W rozwoju Muzeum zdecydowanie pomogły Fundusze Unijne. Dzięki nim powstała multimedialna ekspozycja poświęcona gazownictwu. Mieści się pod główną halą wystawienniczą, aby do niej trafić trzeba zejść krętymi schodami, jakby do wnętrza ziemi. Zainstalowano także windę, aby osoby niepełnosprawne z łatwością mogły się tu dostać.

Sala podzielona jest na sześć boksów ze szklanymi gablotami o tematyce: geologia, poszukiwania, wydobycie, gazownictwo, magazynowanie i odbiór gazu. Na ścianach powstały m.in. imitacje podziemnych złóż, rur przesyłowych gazu. Na dużych ekranach wyświetlane są zdjęcia prezentujące historię gazownictwa. Uroku temu miejscu dodaje zmieniające się oświetlenie, uruchamiane przez fotokomórki i reagujące na ruch zwiedzających. Połączenie nowoczesnych technik multimedialnych z efektami świetlnymi oraz odpowiedni wystrój sprawiają, że turysta uczestniczy w swoistym seansie światła, obrazu i dźwięku. Ogromne wrażenie robi także ekspozycja na parterze budynku, gdzie zwiedzający pozna historię przemysłu naftowego, kopalni w Bóbrce i Muzeum.

Historia w doskonałym stanie

Dzięki unijnej dotacji wykonana została konserwacja warsztatu i kuźni z drugiej połowy XIX wieku, czyli z początkowego okresu funkcjonowania kopalni. Obejrzeć można tu dwa paleniska podsycane za pomocą skórzanego miecha oraz stare narzędzia jakich dawniej używano w warsztacie. Drewno zostało nasączono środkami owadobójczymi i ognioodpornymi, dzięki czemu zabytki dostępne będą jeszcze przez lata. W obu bezcennych obiektach zamontowana została instalacja przeciwpożarowa. Powstała także ekspozycja na wolnym powietrzu. Odtworzona została kopalnia ropy naftowej z lat 60. XX wieku. Wśród eksponatów znajdujemy m.in. żurawia pompowego, zbiorniki ropy i piece rurowe. Wybudowane zostały ścieżki komunikacyjne i kładka stalowa dla pieszych, łącząca ten teren z sektorem kopalni.

W grudniu 2018 r. Bóbrka – najstarsza kopalnia ropy naftowej otrzymała tytuł Pomnika Historii. Przyznawany jest zabytkom o szczególnej wartości historycznej i naukowej, które mają duże znaczenie dla dziedzictwa kulturowego Polski. Trwają starania o wpisanie zabytku na listę Unesco.