Opis atrakcji

Makieta niemieckiej rakiety V2 naturalnych rozmiarów, zrekonstruowany barak koszarowy, a w nim eksponaty z II wojny światowej - to wszystko zobaczyć można w Parku Historycznym w Bliźnie. Zdecydowanie warto, bo to wciąż mało znana historia z czasów II wojny światowej.

Poligon doświadczalny w Bliźnie

Park Historyczny w Bliźnie powstał w 2011 r. na terenie dawnego niemieckiego poligonu, który rozciągał się wówczas na terenach obecnych gmin Dębica i Ostrów. Niemcy utworzyli go w 1940 roku wysiedlając wcześniej mieszkańców. Wejście na teren poligonu i do otaczających go lasów groziło śmiercią.

W sierpniu 1943 roku lotnictwo alianckie zbombardowało Zakłady Doświadczalne w Peenemuende. W latach 1936-1945 były największym centrum zbrojeniowym w Europie. Pracowano tam nadbombami latającymi V-1 oraz pociskami rakietowymi V-2. To była tajna broń Hitlera, która miała przeważyć szalę wojny. Po nalocie Niemcy postanowili przenieść ośrodek w bezpieczniejsze miejsca. Aby utrudnić działania wojskom alianckim, dowództwo niemieckie zdecydowało się na podzielenie prac nad bronią rakietową na trzy części, każda zlokalizowana w innym miejscu. Były to zakłady montażowe, biura konstrukcyjne oraz poligon szkolno-doświadczalny we wsi Blizna, na terenie poligonu SS „Heidelager”. Powstał on w pobliżu obozu pracy przymusowej w Pustkowie, a jeńcy byli bestialsko wykorzystywani do pracy m.in. przy jego rozbudowie. W oboziezginęło około 15 tys. osób, (Żydów, Rosjan i Polaków) z powodu niewolniczej pracy, głodu i chorób. Dziś w tym miejscu jest muzeum.

Od końca 1943 roku Niemcy prowadzili na poliginie doświadczenia z rakietami V-1 sterowanymi z ziemi i V-2 napędzanymi silnikami odrzutowymi. Wystrzeliwane tu rakiety kierowane były na leżący ok. 300 kilometrów w linii prostej poligon w Sarnakach nad Narwią. Początkowo jednak spadały dużo bliżej, nawet w okolicy Blizny. Próbami zainteresował się wywiad Armii Krajowej. W tym rejonie działała sprawna siatka wywiadowcza Inspektoratu Dębica AK, który prowadził rejestr wystrzelonych pocisków, starając się pozyskać ich fragmenty. 20 maja 1944 roku wywiad AK zdobył całą rakietę, która spadła nad brzegiem Bugu w rejonie wsi Mężenin. Jej fragmenty wraz z fotografiami i szczegółowym opisem zostały przetransportowane do Londynu. Była to słynna operacja MOST 3, podczas której samolot Dakota z polsko – brytyjską załogą wylądował na polowym lądowisku „Motyl”, w okolicy wsi Wał – Ruda 18 km od Tarnowa. Stąd zabrał cenny ładunek. Specjaliści alianccy, znając już konstrukcję rakiet, opracowali metodę pozwalającą na zmianę kierunku ich lotu.

Park Historyczny Blizna

Głównym celem utworzenia Parku było ocalenie od zapomnienia historii miejsca, które odegrało bardzo ważną rolę podczas II wojny światowej. A niestety jest ona wciąż mało znana. Budowę Parku, który jestpoligonem w miniaturze dofinansowały Fundusze Europejskie.

Już zza bramy widać ustawioną na środku Parku Historycznego, wykonaną z blachy 14 metrową rakietę V-2. To replika broni w naturalnych rozmiarach. Kolejnym istotnym miejscem jest zrekonstruowany barak, w jakim mieszkali niemieccy żołnierze. Odnajdujemy tu gabloty z pamiątkami po więźniach pracujących przy budowie rakiety V-2, zdjęcia oraz repliki łóżek obozowych. W baraku znajduje się wystawa poświęcona AK, akcesoria wojskowe (guziki od munduru, hełmy) gabloty z historycznymi opisami Blizny oraz makiety stanowisk startowych rakiety V-1 i V-2.

Dla uświadomienia zwiedzającym, jak wyglądał poligon w czasie II wojny światowej betonowymi murkami wyznaczono obrysy najważniejszych miejsc. To obszar lotniska polowego, pól strzelań, hali montażowej i wieży serwisowej, koszar oraz wyrzutni rakiet V-1. Zrekonstruowany został fragment okopu obserwacyjnego, to ziemno – drewniana budowla umocniona palisadą z okorowanych pni. Większe wrażenie robi jednak, a wręcz budzi grozę rekonstrukcja fragmentu ogrodzenia z drutu kolczastego, rozpiętego na drewnianych palach. To daje wyobrażenie jak żyli więźniowie zatrudnieni przy budowie i testach V-2. Na terenie Parku znajdują się także oryginalne, odnalezione w okolicy fragmenty rakiet, pociski oraz samolot Antonow 2 i replika rakiety V1.

Ekspozycja jest systematycznie uzupełniana o nowe eksponaty. Na terenie Parku Historycznego organizowane są m.in. Noce Muzeów i Pikniki Historyczno-Militarne. Jego zarządcą jest Gminne Centrum Kultury i Sportu w Ostrowie z/s w Kamionce. W planach jest budowa kolejnego obiektu na potrzeby ekspozycji historycznej.