Opis atrakcji

Podziemna Trasa Turystyczna w Przemyślu jest jedną z największych atrakcji miasta. Turysta, wędrując pod płytą rynku ma doskonałą okazję, by w ciekawy sposób poznać historię grodu z czasów jego świetności.

Podziemne życie średniowiecznego miasta

Przemyśl jest miastem królewskim, ze świetnie zachowanym zamkiem,  mnóstwem zabytków i urokliwych uliczek. Pierwsze pisane wzmianki o nim pochodzą już z X wieku. Prawa miejskie nadał mu 1 października 1389 roku Władysław Jagiełło. Największy rozkwit i znaczenie gród ten zyskał w wiekach XVI i XVII.

Udostępnione do zwiedzania podziemia to część pierwotnej zabudowy jeszcze z czasów średniowiecza. Dawni właściciele, w tym także kupcy, przechowywali w nich swoje dobra i towary.

Pierwsza trasa turystyczna została oddana do użytku w 2014 roku. Składała się z dwukondygnacyjnych piwnic pod budynkiem Urzędu Miasta oraz stumetrowego odcinka kolektora ściekowego (kanału) z XVII wieku.  Dzięki Funduszom Unijnym została wydłużona,  doposażona i ponownie udostępniona do zwiedzania  w marcu 2023 roku. Nowy wystrój i multimedia przybliżają charakter miasta i jego historię z czasów nazywanych „złotym wiekiem”. Przemyską Podziemną Trasę Turystyczną zwiedza się z audioprzewodnikiem. Ze względu na schody i ciasne korytarze jest niedostępna dla osób na wózkach. Z myślą o osobach niewidomych i słabowidzących przygotowano kilkanaście  stanowisk dotykowych (tyflografiki).  

Szlakiem przemyskich uliczek

Wejście do trasy znajduje się pod kamienicą Runek 1, w której mieści się Urząd Miasta. W holu wita turystów multimedialna projekcja słynnej grafiki Abrahama Hogenberga, przedstawiającej widok XVI wiecznego Przemyśla. Pierwsze dwie sale to jeszcze przedmieścia, wyobrażają dawny młyn i przystań nad Sanem. Znajduje się tam m.in. atrapa koła młyńskiego, a w pierwszym z kilkunastu ustawionych w podziemiach kiosków multimedialnych przedstawiona została historia młynarstwa.

Przez symboliczną bramę zwiedzający wkraczają do dawnego grodu. Układ sal nie powtarza planu miasta w sposób dosłowny, ale oddaje charakter tętniącego tam życia. Np. w pomieszczeniu nazwanym ulicą Wodną turyści mogą posłuchać o higienie ówczesnych mieszczan i obejrzeć łaźnię miejską. Kolejna salka to renesansowy kram pasmanteryjny, gdzie obok kilku beli materiału znajduje się wirtualna przymierzalnia strojów z epoki.

Jedna z większych sal odzwierciedla dawny rynek miejski z makietą ratusza i mini teatrzykiem. Na ul. Basztowej można posłuchać o murach miejskich. Warto też spojrzeć na gród za pomocą wirtualnych gogli, z poziomu nieistniejącej już baszty dolnej. Z kolei ulice Żydowska, Franciszkańska i Władycze przypominają, że w XVI-wiecznym Przemyślu żyli wyznawcy kilku religii.

Dwukondygnacyjne piwnice budynku Rynek 1 sięgają około 10 metrów poniżej poziomu terenu. Podczas remontu zbudowane zostało wyjście ewakuacyjne i  zaadaptowano 6 pomieszczeń, wcześniej nie udostępnianych zwiedzającym. W dwóch z nich posłuchać warto wykładów prof. Jerzy Motylewicza na temat dawnego Przemyśla.

Zabytkowa trasa w nowoczesnej odsłonie

Drugą część trasy rozpoczyna zabytkowy kolektor, czyli historyczny kanał ściekowy, pogłębiony niegdyś na potrzeby turystów. Dzięki Unijnym Funduszom zmodernizowane zostało oświetlenie i wentylacja. Kolektor kończył pierwszą trasę turystyczną, dziś odchodzi od niego dobudowany 30. metrowy korytarz prowadzący do kamienicy Rynek 9. Mieści się w niej Muzeum Historii Miasta Przemyśla, a w przebudowanych podziemiach prezentowana jest m.in. ekspozycja poświęcona Zamkowi Kazimierzowskiemu i postaciom starostów.

Muzeum sąsiaduje z kamienicą wychodzącą na ul. Serbańską 7. Dzięki Funduszom Unijnym powstała w niej mała salka kinowa 3D. Projekcja z przestrzennym dźwiękiem pozwala jeszcze lepiej przyjrzeć się Przemyślowi. Na piętrze wrażenie robi ogromna makieta miasta, a pojedyncze budynki jawią się w formie hologramów, by turysta mógł poznać ich historię. Ta kamienica jest ostatnim odcinkiem Podziemnej Trasy Turystycznej.

Także elewacje obu budynków (Rynek 9 i Serbańska 7) odzyskały dawny urok przy wsparciu Funduszy Europejskich.