Opis atrakcji

To prawie 400 metrów świetnej przygody i zabawy, ale też możliwość poznania historii Rzeszowa i jego mieszkańców. Przeszłość w tym miejscu miesza się z teraźniejszością w najnowocześniejszym wymiarze. Podziemna Trasa Turystyczna otrzymała drugie życie.

Piwniczny świat

Każde szanujące się miasto ma swoje tajemnice. Niektóre bardzo mroczne, ale wystarczy rzucić nieco światła i wszystko wygląda zupełnie inaczej. Czasem wręcz zjawiskowo. Tak też się sprawy mają z rzeszowskimi podziemiami, które dzięki Unijnym Funduszom już dwukrotnie zmieniły oblicze.

Początki Rzeszowa sięgają roku 1354, a jego lokacji dokonał król Kazimierz Wielki. Korzystne położenie na szlakach handlowych i królewskie przywileje pozytywnie wpływały na jego rozwój, kwitł handel i rzemiosło. Centralnym miejscem był zawsze rynek, to tu przez lata odbywały się targi. Rolę magazynów oraz tzw. „ziemnych sklepów” pełniły piwnice budowane zarówno pod kamienicami, jak i płytą rynku. Drążone były w miękkim gruncie lessowym, a potem wzmacniane drewnem dębowym lub murowane kamieniem bądź cegłą. Takie magazyny zapewniały towarom odpowiednią temperaturę, chroniły przed pożarami i złodziejami. Piwnice pełniły także role schronów w razie wojen czy najazdów. Z czasem traciły na znaczeniu, część z nich zasypano lub zamurowano. Jeszcze w czasie wojny w niektórych schronienie znajdowała ludność żydowska, w tym uciekinierzy z Getta. „Sklepy ziemne” funkcjonowały do lat siedemdziesiątych XX wieku.

Pierwsza podziemna trasa turystyczna

W latach 60. ubiegłego wieku problemem stała się woda i nieszczelna sieć wodno – kanalizacyjna. Skała lessowa traciła stabilność, zdarzało się, że zapadała się powierzchnia czy osiadały kamienice. Rzeszowska starówka potrzebowała gruntownych prac remontowych. Wykonano je w kilku etapach, a trwały do 2007 roku. Dzięki temu nie tylko kamienice mają się dobrze, ale też powstała Podziemna Trasa Turystyczna – „Rzeszowskie Piwnice”. Udostępniono ją zwiedzającym w kwietniu 2001 roku, liczyła wówczas 213 metrów długości, a składała się z 34 piwnic.

Pozostał jednak niewykorzystany potencjał. Tu nieocenionym wsparciem okazały się Fundusze Unijne, dzięki którym trasa została wydłużona o kolejne 156 metrów. Powstał też budynek, w którym mieści się wejście do jednej z największych atrakcji turystycznych miasta. Przy okazji zrewitalizowana została płyta rynku.

Licząca 396 metrów Podziemna Trasa Turystyczna wiedzie pod kamienicami i rynkiem, łącząc wszystkie jego pierzeje. Jej głębokość sięga od 0,5 do 10 metrów na trzech kondygnacjach. Tworzy ją 15 korytarzy i 25 piwnic, które powstały pomiędzy XIV a XVIII wiekiem. To m.in. Piwnica Bławatników, Łukowa, Rzeszowskich i Strzeleckich.

Kolejna dotacja sprawiła, że w latach 2020-21 rzeszowska Podziemna Trasa Turystyczna stała się miejscem naszpikowanym wręcz nowoczesnością i niezwykle atrakcyjnym zarówno dla turystów, jak i mieszkańców.

Rzeszowskie piwnice – interaktywna instytucja kultury

To magiczne miejsce wywołujące u zwiedzających, zwłaszcza najmłodszych, dreszczyk emocji na myśl, że dawniej toczyło się tu życie miasta. Być może rozegrały się jakieś dramatyczne sceny. To wszystko wykorzystali autorzy scenariusza wydarzeń, w jakich będą uczestniczyć turyści.

Podczas interaktywnego zwiedzania uczestnicy będą mogli wielu rzeczy dotknąć, a także posłuchać legendy, którą opowiada Piotr Fronczewski. Ekspozycja multimedialna tworzy iluzję podróży w czasie za pomocą: światła, laserów, dźwięku, powietrza, teatru, obrazu oraz ruchu w rzeczywistej i wirtualnej przestrzeni. Są stanowiska odsłuchowe, tablice multimedialne, ale też specjalne okulary VR, po nałożeniu których zwiedzający przeniosą się w wirtualną rzeczywistość starego Rzeszowa. Podziemia nadal mają historyczny charakter. Podróż ścieżkami historii będzie się odbywać w obecności przewodnika, który opowie o przeznaczeniu poszczególnych odcinków trasy (Piwnice Bławatników, Lochy Tatarskie). Jednocześnie będzie inspirował i zachęcał do udziału w grach.

Zwiedzający będą mieli do wyboru dwa scenariusze. Pierwszy z nich, najbardziej atrakcyjny dla młodzieży – został utworzony na kanwie legendy, na wzór gry, w której turyści biorą udział. Uczestnicy będą mogli wykonywać różne zadania – to m.in. gry muzyczne i zagadki, których rozwiązanie umożliwi przejście do kolejnego etapu zwiedzania. Uczestnicy będą mogli np. utworzyć herb Rzeszowa, poćwiczyć na wirtualnej strzelnicy w Piwnicy Spytka Ligęzy i złożyć lampę naftową Łukasiewicza. Dowiedzą się także czym było rzeszowskie złoto.

Drugi scenariusz bardziej uniwersalny, opiera się wyłącznie na przekazie multimedialnym oraz opowiadaniu o historii, społeczeństwie i obyczajach. Nie zawiera elementów rywalizacji.

Podczas ostatniej modernizacji zmienił się także budynek, w który mieści się wejście do Trasy Podziemnej. Powstało tam kino 5D, w którym wyświetlane będą filmy o historii miasta i jego legendach. Na dachu budynku powstał Skwer Kultury – miejsce spotkań mieszkańców. Z kolei w studni na płycie rynku pojawiła się taka sama żaba, jaka mieszka w podziemiach. Związane są one z legendą opowiadaną w trasie podziemnej. Zwiedzanie rzeszowskich podziemi trwa 75 minut w pełnym zakresie, z multimediami, grami i wszystkimi atrakcjami.