Opis atrakcji

Galeria Kolejnictwa w Baszni to intrygujące miejsce na turystycznej mapie powiatu lubaczowskiego. Można tu poczuć klimat kolei z czasów, gdy pociągi z prędkością 20 km na godzinę przemierzały trasę Jarosław – Sokal.

Drugie życie starego dworca

Budynki i infrastruktura stacji kolejowej w Baszni powstały jeszcze w XIX wieku wraz z trasą kolejową z Jarosławia do Sokala (obecnie na Ukrainie). Dziś jeżdżą tędy szynobusy z Jarosławia do Horyńca Zdroju.

Odrestaurowany budynek stacji i magazyn połączono przeszklonym holem, nadając Galerii Kolejnictwa nowoczesny, intrygujący wygląd. I tak dzięki rewitalizacji wykonanej przy wsparciu Funduszy Unijnych zyskał drugie życie.

Wnętrze stylizowane jest na budynek stacyjny z lat 20 XX wieku. Jest poczekalnia z drewnianymi ławkami, kasą biletową i mini wystawą sprzętów związanych z koleją. Turyści mogą przenieść się wirtualnie w czasie, gdy na jednej ze ścian wyświetlana jest animacja dworca kolejowego w Jarosławiu, na który wjeżdża pociąg. Nastrój podkreśla sztuczny dym imitujący buchającą spod kół lokomotywy parę.

Na planszach rozmieszczonych na ścianach znajdziemy historię linii kolejowej Jarosław – Sokal. A na dużej mapie można sprawdzić którędy przebiegała. Do dyspozycji gości są też prezentacje interaktywne - „Dawne pocztówki z historycznymi dworcami” i „Dawne walizki i torby podróżne”. W drugiej, nowocześnie urządzonej części budynku znajduje się sala projekcyjna i duża makieta malowniczej trasy kolejowej, którą przemierzają małe pociągi.

Wąskotorówka i kolejowe eksponaty

Sporo atrakcji przygotowano także na zewnątrz. Najwięcej radości daje przejażdżka odkrytymi wagonikami kolejki wąskotorowej nazwanej „Mini Bałajem”. Trasa przebiega przez jeden z zabytkowych mostów przekazanych Galerii Kolejnictwa przez PKP PLK. To obiekty przeniesione z Lubaczowa i Nowej Grobli. Zmęczone zwiedzaniem maluchy mogą odpocząć na placu zabaw.

Z drugiej strony zabudowań stacyjnych ustawiono zabytkowy skład pociągu. Prowadzi go parowóz Ty2, ponieważ właśnie tego typu pojazdy jeździły przed laty na tej trasie. Można pooglądać go nie tylko z zewnątrz, ale także wspiąć się po drabince do środka. Warto – chociażby po to, by przekonać się jak ograniczone pole widzenia miał maszynista. Ciekawość budzi również kocioł na węgiel oraz tender ( specjalny wagon do jego przewozu). Tuż obok stoi zabytkowy żuraw służący do napełniania parowozu wodą.

Za lokomotywą ustawiono wagon trzeciej klasy z 1907 roku. W odrestaurowanym wnętrzu przysiąść można na drewnianej ławce i wyobrazić sobie podróż wolno sunącym pociągiem. Uzupełnieniem ekspozycji są dwa wagony towarowe z lat 1937-40.

Linia kolejowa Jarosław – Sokal.

Powstanie tej linii miało ciekawą historię. Licząca 150 km trasa wiodła z Jarosławia przez Lubaczów, Basznię, Horyniec Zdrój i Rawę Ruską do Sokala. Stanowiła odgałęzienie na północ od zbudowanej w końcu lat 50. XIX w. linii kolejowej z Krakowa do Lwowa. Pomysłodawcami byli książę Adam Sapieha, hrabiowie Włodzimierz Dzieduszycki i Adam Gołuchowski oraz Stanisław Polanowski. Stworzyli konsorcjum zabiegając w Wiedniu o budowę nowej linii kolejowej, która miała ożywić zapóźnione gospodarczo tereny. Prace rozpoczęły się jesienią 1882, a już 6 lipca 1884 roku przejechał tędy pierwszy pociąg. W ekspresowym tempie, bo w niecałe dwa lata zbudowano około 20 mostów i 70 przepustów, ułożono 48 tys. szyn i 171 tys. podkładów kolejowych. Powstały także zabudowania stacyjne.

Dziś w Baszni oprócz Galerii Kolejnictwa mieści się Informacja Turystyczna, a nieopodal Kresowa Osada, oferująca m.in. pyszne dania kuchni regionalnej. Natomiast wysiadając na kolejnej stacji – Basznia Dolna możemy zwiedzić obserwatorium astronomiczne w dawnej kolejowej wieży ciśnień w Tymcach.